Pilav tariflerinin en önemli unsuru doğru ölçüdür. Pilav yaparken doğru ölçülerin tutturulamaması hayal kırıklığına yol açabilir. En iyi sonuçlar için baldo pirinç ve tereyağı kullanmak önerilir. Sıvı yağlar da tek başına ya da tereyağı ile birlikte kullanılabilir.

Pilav için genellikle bir ölçü pirince bir buçuk ölçü su kullanılması önerilir. Ancak bu oran farklı durumlara göre değişebilir. Eğer pirinç çok fazla kurumamışsa daha az su kaldırır; normalden fazla kurumuş pirinç ise daha çok su çeker. Bu orandaki değişim en fazla yarım ölçü su olmalıdır. Bu nedenle, eldeki pirincin ilk olarak bir buçuk ölçü su ile denenmesi gerekir. Eğer pilav diri kalırsa, üzerine yarım ölçü kaynar su ilave edilerek pişirilmeye devam edilebilir. Bu sayede, ilerleyen zamanlarda aynı cins pirinçle pilav yaparken ne kadar su eklenmesi gerektiği tespit edilmiş olur.

Pilav, az ya da fazla yağı sevmez. Bu yüzden yağ ölçüsü iyi ayarlanmalıdır. Bir su bardağı pirinç için, elli gram yağ kullanmak en ideal sonucu verir. Deneme yanılma yöntemiyle daha uygun oranlar yakalanabilir, ancak yağ kullanımında birkaç gramdan fazla oynama yapmamak gerekir.

Pilava lezzetini veren en önemli unsurlardan biri tuzdur. Pilavın suyu içine tuz ilave ederken dikkat edilmesi gereken husus, tuz tadının belirgin olacağı miktarı geçmemeye çalışmaktır. Tuzun çok fazla ya da çok az kullanımı, pilavın başarılı ya da başarısız olmasını belirleyebilir.

Pilav ölçüsü verirken, malzemelerin ölçüsü kadar pişirme öncesi pirincin yıkanmasıyla ilgili ölçüye de dikkat edilmelidir. Geleneksel olarak pirinç, pilav için kullanılmadan önce ıslatılır. Normalde pirincin uzun süre su içinde bekletilmesiyle yapılan bu ıslatma işleminin pilavın lezzetiyle çok ilgisi yoktur. Ancak pirinç, pilav için kullanılmadan önce çok iyi bir şekilde ılık su ile yıkanmalı ve bu sayede nişastasından ayrılmalıdır. Pirinç, ılık su ile birkaç kez suyu değiştirilerek ve berrak su gelinceye dek yıkanmalıdır. Pirinç içinde ne kadar az nişasta kalırsa pilav o kadar tane tane olur.

Hazırlanacak pilav ölçüsüne göre ocak ısısı da değişir. Isıyı ayarlamak için pilav tenceresi ocağın en küçük gözüne yerleştirilmeli ve gaz ayar düğmesi en kısıkta olmalıdır. Tencerenin fokur fokur kaynayacak şekilde olması için gaz ayarı yapılır. Malzemelerin her yanından küçük kabarcıklar çıkmalı ve tencere ile kapak arasından çok az buhar çıkmalıdır.

Pilav yaparken kullanılan pirinç, su, yağ ve tuz ölçülerinin doğru ayarlanması, lezzetli ve kıvamında bir pilav elde etmenin anahtarıdır. Bu doğrultuda, deneme yanılma yöntemiyle ideal ölçüler belirlenebilir ve her seferinde aynı mükemmel sonuç elde edilebilir. Ayrıca, pirincin iyi yıkanması ve ocak ısısının doğru ayarlanması da pilavın tane tane ve lezzetli olmasını sağlar.